Питрәч укытучысы Ирина Мамакова: «Без балаларны, ә алар безне өйрәтә»

Ирина Мамакова икътисадчы булырга теләсә дә, башлангыч сыйныф укытучысы булып китә. Педагог Һөнәрен сайларга аңа беренче укытучысы киңәш итә, син моны булдыра алачаксың, дип ышандыра.

Дүртенче ел инде ул мәктәптә эшли, беренче сыйныф укучыларын каршы ала һәм аларга искиткеч белем дөньясын ача. Карт әбисе дә башлангыч сыйныфлар укытучысы булган. Тегермән Тавы һәм Янсуар авылларында эшләгән.

Ирина Игоревна Питрәч авылында туып-үскән. Питрәч беренче мәктәбен тәмамлаган. Югары уку йортыннан соң ул туган мәктәбенә әйләнеп кайта, элеккеге укытучылары аның киңәшчеләре һәм остазлары булалар.

– Университетка укырга кергәч, беренче укытучым Елена Сәйфетдиновага мөрәҗәгать иттем. Мин аның сүзләрен истә калдырдым: “Син һәрвакыт үсештә булачаксың – бу бик яхшы!”. Ул хаклы булып чыкты, – диде елмаеп язмам герое.

Студент чагында соңгы курсларда ул кияүгә чыга һәм кыз бала таба. Шуңа күрә диплом алгач, эшкә түгел, ә декретка чыга. Ләкин бу, киресенчә, аңа һөнәрендә ярдәм генә итә.

– Әни булгач, балаларны башкача кабул итә башладым, аларны яхшырак аңлый башладым. Укыган вакытта без Казан мәктәпләрендә практикалар үтә идек, чагыштырырлык әйберләр бар. Вакыйгалар хронологиясе шулай төзелүенә шатмын, – дип уртаклаша ул.

Беренче дәрес алдыннан укытучы бик нык борчылган. Бу аның укучылары өчен генә түгел, ә аның өчен дә беренче тәҗрибә була. Танышу дәресе үткәрә һәм яхшы коллектив булдыру өчен балаларга кешеләр арасындагы аермаларны аңлата. 

– Без бер-беребездән характерыбыз, йөрешебез, хисләребез белән аерылып торабыз. Мин балаларга, без барыбыз да төрле һәм шуңа күрә уникаль, дип аңлаттым. Минемчә, алар барысын да аңладылар, һәм бу дәрес ярдәмендә берберсенә хөрмәт белән карыйлар, – дип искә ала укытучы.

Шулай ук ул балаларга кешенең ялгышуларына һәм хаталарына тыныч карарга кирәклеген күрсәтә. Укыта башлаганда ук тактага язганда, хәрефләрне аңлы рәвештә төшереп калдыра, шуның белән мәктәп укучыларында аңлашылмаган хисләр тудыра.

– Алар укытучының хата җибәрүен аңлый алмадылар. Мин аларга, без барыбыз да тере кешеләр һәм һәркемнең хаталар ясарга хокукы бар, дип аңлаттым. Минем максат – балага белем бирү генә түгел, ә лаеклы кеше тәрбияләү. Мин балалар белән эшләргә яратам. Без балаларны гына түгел, алар да безне өйрәтәләр. Һәр һөнәрнең кыенлыклары бар. Кызганыч, мондый кечкенә яшьтә алар үз-үзләрен тотышларын контрольдә тота алмыйлар. Укырга теләмиләр. Һәркемнең характеры төрле, һәркемгә индивидуаль караш табарга кирәк, – диде ул.

Яшь укытучы ата-ана ларга балаларын мәктәпкә иртә бирмәскә киңәш итә. Аның сүзләренчә, беренче чиратта, бала уку процессына рухи яктан әзер булырга тиеш.

– Баланың уку һәм санау осталыгына карамаска кирәк. Аның игътибар, фантазия, хәтер, фикерләү кебек сыйфатлары булырга тиеш. Ул белем алу өчен мәктәпкә барырга тели. Бу сыйфатларны үстерү җиңел – бала белән аралашырга, аңа әйләнә-тирә дөнья турында сөйләргә кирәк. Кайбер ата-аналар алфавитны ятларга мәҗбүр итәләр. Уку осталыгы өчен бу осталык кирәк түгел. Иң мөһиме, авазларны белергә кирәк, – диде ул елмаеп.

Беренче сыйныфта укытучы ата-аналарга өй эшләрен эшләргә булышырга рөхсәт итә, ләкин олыларның катнашуы илле проценттан артмаска тиеш. Алга таба бала үзендә мөстәкыйльлек үстерергә һәм билгеле бер режимда торырга тиеш. Әгәр дә анда баланың теләкләре дә, өй эшләре өчен вакыт та билгеләп куелса, дәресләрне тыныч кына өйрәнәчәк.

Стажы аз булуына карамастан, Ирина Игоревна үзен төрле конкурсларда сынап карый. Узган уку елында ул “Минем беренче укытучым” Бөтенроссия конкурсында катнашкан. Район мәгариф бүлеге җитәкчесе Марина Харитоновадан намуслы хезмәте, мәгариф өлкәсендәге казанышлары һәм хезмәтләре өчен грамота алган. Әмма аның иң төп күрсәткечләре – аның укучылары, алар олимпиадаларда һәм төрле конкурсларда җиңүчеләр булалар.

Эштән буш вакытын ул гаиләсенә – иренә һәм алты яшьлек кызына багышлый, алар аның булышчылары. Шулай ук Ирина бисердан матур брошкалар ясый. Дөньяга иҗади караш аңа эшендә дә, шәхси тормышында да ярдәм итә.