Питрәч укытучысы Валентина Макарова: «Балалар укытучыны яратмый икән, фәнне дә яратмый»

Зур педагогик стажына карамастан, Валентина Александровна һөнәре белән бәйләнешен елдан-ел ныграк тоя. Безнең әңгәмәдә укытучы балаларда инглиз теле белән кызыксыну уята алуы һәм, аның фикеренчә, укытучының төп миссиясе нәрсәдән гыйбарәт булуы турында сөйләде.

80 нче елларда, Валентина Александровна искә төшергәнчә, сайлау мөмкинлеге зур булмаган һәм ул өч популяр һөнәрдән торган: табиб, мәдәният хезмәткәре һәм укытучы. Күпләр әти-әниләре эзеннән киткән. Макаровлар гаиләсе сәүдә өлкәсендә эшли, ләкин Валентинаны бу кызыктырмый. Аңа мәктәп, бигрәк тә инглиз теле дәресләре якын була.

– Мин бу предметны ярата идем. Ул һәркемгә дә бирелми, ә миңа җиңел e Валентина Макарова. бирелде, – дип искә ала ул. – Ул чакта чит тел укытучылары еш үзгәрә иде: яшьләр киләләр, бераз гына эшлиләр дә китәләр иде.

Питрәч мәктәбен тәмамлаганнан соң, безнең героиня 1983 елда Казан педагогика институтының чит телләр факультетына укырга керә. Ул вакытта институт тәмамлаучыларны Советлар Союзының төрле өлкәләренә эшкә җибәрү гамәлдә була һәм монда Валентинага бәхет елмая – аны туган җиренә билгелиләр. Шулай итеп, 1988 елда аның озын хезмәт юлы үзе укыган, аннары практика узган Питрәч беренче мәктәбендә башлана.

Баштарак җиңел булмый. Мәктәп көчле математика юнәлеше белән дан тота, һәм инглиз теленә игътибар аз кала.

– Математика укытучылары барысына да үзләренең фәне иң мөһиме дип күрсәтте. Инглиз теле дәресләре икенче планда иде, – дип сөйләде педагог. – Балалар да бу телне өйрәнергә теләмәде. Ул чыннан да катлаулы бит. Сәбәбе, бәлки, башкададыр, дип уйладым. Балалар укытучыны яратмый икән, фәнне дә яратмый.

Һәм ул эшкә керешә – тәрбия аша, шәхси контакт аша, уртак вакыйгалар аша – инглиз теленә мәхәббәт уятырга тырыша. Шундый идеяләрнең берсе – традицион инглиз стилендә Рождество бәйрәмен оештыру була. Балалар Британия патшабикәсе кебек кызыклы рольләр кергән әкият, табын әзерлиләр, тематик музыка куялар.

Мәктәп укучыларының «Бу предмет миңа нәрсәгә?» дигән мәңгелек соравына аның бер үк дәлилле һәм гадел җавабы бар:

– Чит телне белү – кешенең белем күрсәткече ул. Моннан тыш, теләсә кайсы институтта инглиз телен ике ел өйрәнәләр, ягъни мәктәптән соң да аннан «качып котылып булмый». Һәм шуны аңларга кирәк, бу бөтен дөнья белән аралашырга мөмкинлек бирә торган тел.

Акрынлап ул укучыларны кызыксындырып кына калмый, аларны конкурсларда катнашырга да әзерли.

– Мин һәрвакыт авыл балаларына шәһәрнекеләрдән бер дә ким булмауларын күрсәтергә мөмкинлек бирүне максат итеп куя идем, – дип ассызыклый Валентина Александровна. – Һәм мин телгә мәхәббәт тәрбияләгән кешеләрнең күбесе хәзер үзләре укытучы булдылар. Мәсәлән, Венера Дудкина, Лилия Хәсәнова, Елена Галактионова. Алар белән горурланам.

Бигрәк тә 2015 елда Мәскәү дәүләт университеты конкурсында катнашулары истә калган, анда аның укучысы Яна Максимова финалистлар рәтенә кергән һәм инглиз телендә иң яхшы чыгыш ясаган өчен диплом алган – аның чыгышы Бөек Җиңүнең юбилеена багышланган була.

Валентина Александровна беренче мәктәптә 33 ел эшли. Аннары Казанда эшләп карый – аңа ошый, чөнки бу уку йортында чит телләрне тирәнтен үзләштерү каралган була. Ләкин күңеле туган ягына тарткач, ул яңадан авыл мәктәбенә кайта. Хәзер Иске Шигалидә укыта.

Гомумән алганда, һөнәр турында сөйләсәк, Валентина Александровна ышана: укытучы белем генә бирми, ә чын шәхес тә тәрбияли, үрнәк тә булып тора. Укытып кына калмый, ә үз укуын да туктаусыз дәвам итә. Якындагы көзге каникулларда да ул Төркиягә Халыкара белем бирү үзәгенә стажировкага җыена, анда ул телне камилләштерәчәк һәм яңа методикалар белән танышачак.