Питрәчлеләргә салым кайтаруларны алу турында сөйләделәр

“Мин еш кына шәхси клиникаларга мөрәҗәгать итәм, анда күп акча сарыф итәм. Моннан тыш, югары уку йортында уку өчен түлим. Салым тотып калуы турында күп ишеттем, ләкин нинди документлар җыярга, кая мөрәҗәгать итәргә һәм күпме кайтара алуымны аңламыйм?” – дип мөрәҗәгать итте район газетасы хәбәрчесенә Питрәч авылында яшәүче бер хатын-кыз. Без бу тема күпләрне борчуын беләбез, шуңа күрә федераль салым хезмәтенең ТР буенча 6 нчы районара испекциясенең салым түләүчеләр белән эшләү бүлеге башлыгы Александра Вәлиуллина белән әңгәмә кордык.

Фото: © Люция Сираҗиева / «Питрәч-информ»

– Александра Робертовна, салым кайтарулары (налоговый вычет) нәрсә ул?

– Бу физик затлар кеременә салымның бер өлеше, әгәр эшлисез икән һәм эш бирүчегез сезнең өчен бу салымны түли икән, сез аны кире кайтара аласыз. Моны 2-НДФЛ белешмәсе раслый. Салым кайтаруы билгеле бер чыгымнар: укуга, дәвалануга, медикаментлар сатып алуга, шулай ук милек сатып алганда бирелә. Сезнең соравыгыз социаль кайтаруларга кагыла, бу үз эченә балаларны укыту һәм үзеңнең укуыңа киткән чыгымнарны, үзең, балаң, атаанаң яки ирең яисә хатының өчен медицина хезмәтләре өчен түләүне ала.

– Нинди кайтаруга исәп тотарга мөмкин?

– 2024 елдан социаль хезмәтләргә тотылган акчаның бер өлешен кире кайтару өчен тотылган чыгымнар суммасы 120 мең сумнан 150 мең сумга кадәр артты. Бу сумманың 13 проценты кире кайтарыла. Шулай итеп, иң күбе 19500 сум алырга мөмкин. Моннан тыш, һәр баланы укыту чыгымнары 110 мең сумга кадәр арттырылды, бу 14300 сумга кадәр кайтарырга мөмкинлек бирә.

– Гариза тапшыру өчен нинди документлар җыярга кирәк?

– 2024 елда салым инспекциясенә тапшырылырга тиешле документлар исемлегендә үзгәрешләрне билгеләп үтү мөһим. Хәзер билгеле бер үрнәктәге белешмә генә таләп ителә, элеккеге кебек килешүләр һәм чеклар түгел. Бу белешмәне медицина яки мәгариф учреждениеләреннән алырга мөмкин. Аны сезнең соравыгыз буенча йә электрон рәвештә, йә кәгазь формада бирәчәкләр. Шулай ук сез бу белешмәләрнең шәхси салым түләүче кабинетында булуын тикшерә аласыз.

– Мәсәлән, клиника яки уку йортыннан белешмә бар. Моның белән кая барырга?

– Салым кайтарулары алу өчен салым органына 3-НДФЛ формасы буенча декларация тапшырырга кирәк. Мин моны салым түләүченең шәхси кабинеты аша эшләргә киңәш итәм. Анда инде сезнең эш бирүчедән 2-НДФЛ белешмәләре, шулай ук салым кайтаруы өчен кирәкле белешмәләр урнаштырылган була. Физик затның шәхси кабинеты декларация бирү өчен бик уңайлы. Сез тикшерү статусын күзәтә, төзәтмәләр кертә яки кирәкле документларны өсти алачаксыз. Әгәр декларация дөрес төзелмәгән икән, без төзәтмәләр кертү өчен сезнең белән тизрәк элемтәгә керә алачакбыз. Әгәр сез салым инспекциясенә мөрәҗәгать итсәгез, безнең хезмәткәрләр сезгә шәхси кабинет аша бушлай декларация тутырырга ярдәм итәчәк. Шулай ук 3-НДФЛ декларациясен күп функцияле үзәк аша бирергә мөмкин, анда сезгә аны тутырырга ярдәм итәчәкләр яки әзер документ кабул итәчәкләр.

– Тикшерү күпме дәвам итә һәм акча кайчан кайтарыла?

– Декларацияне камераль тикшерү өч ай дәвамында үткәрелә. Акчаларны кире кайтару декларация буенча уңай карар кабул ителгәннән соң бер көн эчендә гамәлгә ашырыла.

– Кайсы еллар өчен гариза бирергә мөмкин?

– Алдагы өч ел өчен. 2025 елда 2024, 2023 һәм 2022 елларны да кертеп, милек һәм социаль кайтарулар алырга мөмкин булачак. Социаль кайтарулар ел саен бирелә, алдагы елга калдырылмый. Ә менә милек кайтаруларын бөтен сумма беткәнче киләсе чорларда да алырга мөмкин.

– Әгәр салым түләүче 2024 ел өчен түгел, ә 2023 ел өчен салым кайтарулары алырга тели икән, аңа нинди документлар тапшырырга кирәк?

– Бу очракта иске үрнәктәге документларның тулы пакетын әзерләргә кирәк. Медицина хезмәтләре буенча тотып калуны кире кайтару өчен түләү турында белешмә һәм хезмәт күрсәтүгә килешү бирү дә җитә. Әгәр дә ул укыту икән, сезгә түләү документлары кирәк булачак әле. Тегесендә дә, монысында да, әгәр алар өчен кайтарсагыз, балаларның туу турында таныклыклары һәм шулай ук ата-ана өчен кайтарырга теләсәгез туу турында таныклыклар кирәк.

Салым кайтарулары – дәвалану, укыту, иминиятләштерү яки милек сатып алу чыгымнарының 13%ын кире кайтару.

2024 елдан уку яки дәваланган өчен учреждениедән белешмә генә кирәк (килешүләр һәм чеклар таләп ителми).

Салым кайтаруы суммалары артты: социаль кайтару – 150 мең сумга кадәр (19500 сумга кадәр кайтару), ә баланы укыту өчен – 110 мең сумга кадәр (14300 сумга кадәр кайтару).

3-НДФЛ декларациясен салым түләүченең шәхси кабинеты, күп функцияле үзәк яки салым кабинеты аша тапшырырга мөмкин.

Сроклар: тикшерү – 3 айга кадәр, салым кайтаруы карардан соң бер көн эчендә башкарыла.

2025 елда 2024, 2023 һәм 2022 еллар өчен гариза бирергә мөмкин.