Владимир Мишагин: «Янгында уйлап торырга вакыт юк»

“Тормышта һәрвакыт батырлыкка урын бар” – Максим Горькийның бу сүзләре янгын сүндерүче һөнәрен сайлаган кешеләрне бик яхшы характерлый. Аларның көндәлек тормышы – хезмәт кенә түгел, ә чит кешенең гомерен саклап калу өчен утка ташланырга әзер тору. 30 апрельдә билгеләп үтелә торган янгын сагы көне алдыннан без 126 нчы янгын частеның янгын сүндерү автомобиле йөртүчесе Владимир Мишагин белән очраштык.

Владимир Геннадьевич тумышы белән Ленино-Кокушкино авылыннан. Ул мәктәпне шунда тәмамлаган, аннары 93 нче һөнәри лицейда киң профильле тракторчы-машинист белгечлеге алган.

– Кешеләргә ярдәм итү – минем бурычым, мине шулай тәрбияләделәр, – дип раслый Владимир Мишагин. – Минем өчен сугышны узган, Кызыл Йолдыз ордены белән кайткан бабам Владимир Никанорович үрнәк булды. Һәм мин дә авыр хәлдә калган кеше яныннан узып китә алмыйм. Янгын сүндерү частендә хезмәт иткәнче, 15 яшьлек малай чагымда яңа елны бәйрәм иткәндә күрше йорттагы янгынны сүндерүдә катнаштым – малайларга әйберләрен, документларын алып чыгарга булыштым. Берничә тапкыр юл-транспорт һәлакәте булган җирдә тукталып, ярдәм күрсәттем. Мондый хәлләргә юлыгуым да очраклы булмагандыр, күрәсең.

Ракета гаскәрләрендә хезмәт итеп, кошчылык фабрикасында эшләгәннән соң, язмыш аны янгын сүндерү частена алып килә.

– 2008 елда эш буенча дусларым янына частька кергән идем, җитәкче миңа: “Вакансия бар, эшләп карыйсың килмиме?” диде, – дип искә алды Владимир. – Мин бер дә уйламыйча риза булдым. Күрәсең, язмышка шулай язылган булган.

Шуннан бирле ул гади янгын сүндерүчедән отделение командирына кадәр юл узган, ә аннары янгын сүндерү машинасын йөртүче – янгын сүндерүдә төп фигураларның берсе булган.

– Безнең эштә иң мөһиме – тәҗрибә һәм автомат рәвештә эшләнгән гамәлләр, – ди Владимир. Тревога яңгыраганда, син боерыкларны, кагыйдәләрне искә төшермисең, син эшкә керешәсең. Бакчадагы кебек: эш коралларының кайда ятканын яхшы беләсең. Бөтен әйбер кул астында булырга тиеш.

Ул җитди янгынга чыгуларының берсен – Кощакта иске барактагы янгынны искә төшерә.

– Гадәттән тыш хәлдә кешеләр югалып калырга яки, киресенчә, агрессия күрсәтергә мөмкин, – дип сөйли янгын сүндерүче. – Алар фикеренчә, без нәрсәнедер дөрес эшләмибез. Ләкин без салкын канлылыкны саклап калдык. Аннары, янгынны сүндергәч, шул ук кешеләр килеп гафу үтенделәр. Безнең мөмкин булганның барысын да эшләгәнебезне аңладылар.

Машина йөртүче вазыйфасына күчкәч тә Владимир Геннадьевичның эше кимеми, ә җаваплылык арта гына.

– Янгын сүндерү машинасы – ул җиһазларның тулы бер комплексы, – дип аңлата ул. – Янгынга каршы көрәшүчеләрне гадәттән тыш хәл урынына тиз һәм куркынычсыз китереп кенә калмыйча, насосларның өзлексез эшләвен тәэмин итәргә, техниканы күзәтергә кирәк.

17 ел эшләү вакытында Мишагин частьны техник яктан яңадан коралландыруның шаһиты була.

– Машиналар хәзер заманча, насос белән идарә итү гадиләштерелде, – дип билгеләп үтә ул. – Насос җиңсәсеннән суны төрлечә сиптерергә, хәтта янгын сүндерүчене зонтик кебек капларга да мөмкин. Махсуслаштырылган янгын сүндерү станцияләре, насослар, төтен насослары барлыкка килде – әмма бу күбрәк шәһәрләрдә. Безнең иске ЗИЛ да капиталь ремонттан соң сафта әле: дача участокларына яңа зур техника белән кереп булмый.

Ә менә юлда барганда юл бирмәүчеләр очрый, җиңел машиналар гына түгел, янган үләнне сүндерергә барганда утлары кабызылган, сиреналы машинаны йөк машинасы үткәрмәгән.

– Машина йөртүче юл кырыенарак та чыкмады, – ди Мишагин. – Узып китә алганчы аның артыннан барырга туры килде. Ни кызганыч, һәр секунд исәптә икәнен бөтен кеше дә аңламый.

Элекке янгын сүндерүче сүзләренчә, иң авыр очраклар – кешеләрнең гамьсезлеге нәтиҗәсе.

– Яз көне үләнгә ут төртәләр, аннары йортларның януына гаҗәпләнәләр, – ди ул. – Күптән түгел Янсуарда шуның аркасында берничә йорт янып бетте. Кешеләргә аңлатасың, кисәтәсең, ә җавап итеп тупас сүзләр генә ишетәсең.

Аның карьерасындагы иң зур янгын 2010 елда, аномаль корылык вакытында була.

– Боровое Матюшинода урман янгынын сүндердек, – дип искә ала ветеран. – Ул чагында махсус бригадалар оештырылды, безне башка районга, башка республикаларга җәлеп итәргә мөмкиннәр иде. Безгә урман эчендә эшләргә туры килде, авиация безнең координаталар буенча су бирде. Без насослар белән урман буйлап янгын урынын эзләдек.

Авыл районнарында янгын сүндерүчеләр өчен иң зур кыенлык – су булмау. Бөтен җирдә дә янгын сүндерү гидрантлары, су башняларында бөтен җирдә дә янгын сүндерү краннары юк. Якын-тирәдә хәтта сулык та булмаска мөмкин.

Әңгәмәбез азагында Владимир Геннадьевич якташларына мөрәҗәгать итте:

– Үзегезне һәм якыннарыгызны саклагыз. Шуны исегездә тотыгыз: янгынны сүндерүгә караганда, булдырмый калу җиңелрәк. Ә без һәрвакыт постта көндез дә, төнлә дә, эсседә дә, салкында да.

Владимир Геннадьевичның гаиләсе нык: хатыны Светлана Федоровна, биш баласы һәм инде биш оныгы бар.

– Олы улым төзелештә эшли, уртанчысы минем юлдан китте – Гадәттән тыш хәлләр министрлыгында хезмәт итте, хәзер СВОда, – дип горурланып сөйли әтисе. – Өченче улым – киң профильле тракторчы-машинист, алга таба агрономлыкка укырга уйлый. Кызым Казанда пешекче-кондитерлыкка укыды, хәзер декрет ялында. Кече улым әлегә мәктәптә, ләкин мин ышанам: ул лаеклы кеше булып үсәчәк.