Көлкәмәр авылында Бөек Ватан сугышында катнашучының тол хатыны Дарья Кулакова яши

Җиңү көне алдыннан без Бөек Ватан сугышында катнашкан Николай Павлович Кулаковның 90 яшьлек тол хатыны Дарья Александровна Кулакова яши торган Көлкәмәр авылында булдык. Аның истәлекләр белән тулы йорты үткән заманның җылы кайтавазын саклый диярсең. Дарья Александровна кышын кызы белән киявендә яши, җәен авылга кайта, әле дә помидор, бәрәңге һәм кишер үстерә. Ә кичләрен кул эшләре белән шөгыльләнә, бөтен гаилә белән бер лампа яктысына җыелып, кич утырган чакларны искә төшерә.

Николай Павлович Кулаков 1927 елда гади крестьян гаиләсендә туа. Аның әтисе 1942 елда сугышта һәлак була, биш баласы кала. Сугыш Николайны бик иртә олыгайта: 16 яшендә колхозда бригадир булып эшли башлый, ә 1944 елның декабрендә фронтка китә. Көнбатыш Украинада хезмәт итә, бандеровчыларга каршы көрәштә катнаша, аннары Румыния һәм Болгариядә халык хакимиятен торгызуда ярдәм итә. Башы каты яралана, шуның нәтиҗәсендә гомер буе башы авыртуыннан интегә һәм онытучанга әйләнә.

– Ул сугыш турында сөйләргә яратмады, – дип искә ала аның кызы, Керәшен Сәрдәсе мәктәбе укытучысы Нина Никитина. – Әмма без ул елларның аның күңелендә тирән эз калдырганын белә идек. Сугыштан соң ул тагын 10 ел армиядә хезмәт иткән, ә өйгә кайткач, үзен колхозга багышлады.

Николай Павлович гади колхозчыдан колхоз рәисе дәрәҗәсенә кадәр юл үткән. Аның җитәкчелегендә “Заря” алдынгы хуҗалыкка әверелә: фермалар төзелә, кешеләр тормышы яхшыра.

– Ул чын мәгънәсендә акыллы хуҗалык җитәкчесе иде, – дип искә ала агроном һәм “Земля-землица” газетасы редакторы Владимир Белосков. – Колхозда үсемлекчелекне дә, терлекчелекне дә үстерде. Ә күпме бәрәңге уңышы була иде!

Ләкин Николай Павловичның иң зур горурлыгы – Керәшен Сәрдәсе мәктәбе. Аның тырышлыгы белән кечкенә башлангыч мәктәп заманча ике катлы мәктәпкә әверелә, аннан ел саен йөздән артык укучы белем алып чыга.

– Әти гел: “Минем колхоз”, дип кабатлый иде, – дип искә төшерә Нина Николаевна. - Ул безне иң мөһиме – эшләргә һәм мөстәкыйль булырга өйрәтте.

Николай Павлович 2006 елга кадәр яши, ләкин авылдашлары аны хәзер дә яхшы сүз белән искә алалар. Фидакарь хезмәте өчен тыныч тормышта өч иң югары бүләккә лаек була: Ленин ордены, Хезмәт Кызыл Байрагы һәм “Почет билгесе”.

Кулаковларның дүрт кызы, укытучы, икътисадчы булып, кешеләргә хезмәт итү традициясен дәвам итәләр. Гаиләдә 8 онык һәм 7 оныкчык бар. Ә кайчандыр Николай Павлович яшәгән йортның тәрәзәләре чәчәкләр оранжереясен хәтерләтә.

– Әти миңа һәрвакыт үрнәк булды. Һәм мин аның турында укучыларыма еш сөйлим, – ди Нина Николаевна. – Онытмасыннар өчен. Чын кешеләрнең нинди булганнарын белсеннәр өчен.

Николай Павлович Кулаковның яраткан туган җире аның турында матур истәлекләр саклауны дәвам итә.